dr Wilhelm Baum

pub ikona
Pierwszym potwierdzonym źródłowo Honorowym Obywatelem miasta był doktor medycyny Wilhelm Baum. Urodził się w Elblągu 10 listopada 1799 roku. Tam też ukończył w 1818 r. gimnazjum. Studia medyczne rozpoczął na uniwersytecie w Królewcu, kontynuując je w Getyndze i Berlinie. Po ich ukończeniu w 1824 r. wiedzę uzupełniał w uczelniach Wiednia, Paryża, Londynu oraz we Włoszech /1824-1827/.

Specjalizował się w chirurgii. Był to okres, kiedy wykształceni lekarze zastępowali chirurgów działających na podstawie ustaw cechowych. Do połowy wieku, działający w Gdańsku od czasów średniowiecznych cech chirurgów uległ likwidacji. W 1830 r. doktor Baum objął funkcję naczelnego chirurga, a zarazem kierownika miejskiego szpitala w Gdańsku. Mieścił się on za Bramą św.Jakuba, w miejscu gdzie w latach 1911-1914 wybudowano gmach dyrekcji kolejowej przy ul. Dyrekcyjnej. Jego poprzednik doktor Heinrich Sinogowitz przebudował część obiektów zamieniając dawną kaplicę szpitalną na sale dla 80 chorych.

W grudniu 1830 roku w szpitalu przebywało 337 chorych; w ciągu całego tego roku przyjęto do niego 2440 osób. Pobyt w szpitalu był płatny. W 1835 r. pacjent z Gdańska płacił tygodniowo l talara, zaś spoza miasta już 1,5. Koszty ogólne szpitala pokrywało miasto ze swego budżetu oraz z wpływów z fundacji i zapisów testamentowych.

W 1831 r. nawiedziła Gdańsk pierwsza z wielu w dziewiętnastym wieku epidemia cholery. Ówczesna medycyna nie znała przyczyn tej strasznej w skutkach choroby, jak i sposobów jej zwalczania. Pierwszy jej przypadek ujawniono w mieście 27 maja wśród robotników portowych. Zarazki tej choroby dotarły do Gdańska z zaboru rosyjskiego. Kilka dni później chorych już było kilkadziesiąt osób, odnotowano pierwsze zgony. Władze państwowe i miejskie powołały Komisję Sanitarną do jej zwalczania, wojsko otoczyło miasto szczelnym kordonem sanitarnym. Powstały specjalne szpitale dla chorych na cholerę, w tym główny na wyspie Ostrów, kierowany przez dr Edmunda T.Danna przybyłego do rodzinnego miasta z Berlina. Obok około 25 miejscowych lekarzy i 15 cechowych chirurgów, pomocą chorym pośpieszyło około 10 lekarzy przybyłych z innych miast. Ogółem zachorowało w Gdańsku 1456 osób, z których zmarło 1056. Chorym izolowanym w szpitalach, jak i pozostałym mieszkańcom zalecano zażywanie opium, spuszczanie krwi, podawanie napojów napotnych, wcieranie maści rtęciowych. Wpływ na rozszerzanie się choroby miały także fatalne warunki sanitarne miasta, brak dostatecznej ilości dobrej wody do picia, kanalizacji, przestrzegania podstawowych zasad higieny. Ostatni przypadek tej choroby odnotowano 19 października, kiedy to zmarło troje dzieci. Ostre przepisy o izolacji chorych, jak i spadek temperatury doprowadził do wygaśnięcia epidemii.

Za kierowanie akcją jej zwalczania Rada Miejska w 1832 r. nadała doktorowi Wilhelmowi Baumowi tytuł Honorowego Obywatela. Jeszcze w roku 1837 ponownie nawiedziła miasto ta choroba. Ofiarą jej było prawie 500 osób, w tym grupa polskich flisaków. Jesienią 1842 r. dr W.Baum opuścił Gdańsk. Został bowiem powołany na profesora medycyny uniwersytetu w Greifswaldzie, skąd w 1848 r. przeszedł do pracy w Getyndze.

Od 1875 roku emeryt, zmarł w Getyndze 6 września 1883 roku. W historii medycyny odnotowano jego nowatorskie metody operowania i leczenia chorych na polipy nosowe. Dzieło ojca kontynuował syn Georg Wilhelm, w latach 1875 - 1896 wzięty chirurg w Gdańsku, szef nowego szpitala miejskiego przy ul. Ks.Rogaczewskiego.


opracował: dr Mirosław Gliński
Metryczka publikacji